بررسی طنز در آثار محمدالماغوط

یکی از ویژگیهای ادبیات کشورهای ستمدیده و استبدادزده، رواج طنز، هجو، هزل، شوخی و مسخرگی در میان آنهاست. زیرا مردمی که نمی توانند صریحاً انتقاد کنند از راه سخنان دوپهلو، غیرصریح، خنده آور و گاهی تلخ و گزنده، انتقادهای خود را بیان می کنند. شرایط نابسامان سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هرکشوری سبب می شود که نویسندگان و شاعران طنزپرداز در این سرزمین ظاهر شده و با اشعار خود به محکوم کردن شرایط موجود و بیداری مردم بپردازند. یکی از آنها محمد ماغوط شاعر، نمایشنامه نویس و نویسنده سوری، یکی از بزرگترین طنزپردازان معاصر ادبیات عرب می باشد. او شاعری باریک بین و نکته سنج است و شعرو نثر او همواره طنز آمیز است، البته طنز به کاررفته در نوشته های او به گونه ای است که از شدت اندوه خواننده را به خنده وا می دارد. وی در به کارگیری درون مایه های سیاسی و اجتماعی نوآور بوده و اشعارش از این دو مقوله پربار شده و با مفاسد اجتماعی و سیاست های نابهنجار به چالش برخاسته است، وی در اوضاع خفقان بار سیاسی و اجتماعی پا به عرصه وجود نهاده و با زبان طنز آلود خود، مسائل و مشکلات دنیای عرب را بازگو می کند. ماغوط به عنوان یک مصلح اجتماعی، با زبان طنز و تهکم، موضوعاتی چون مبارزه با استبداد، فقر و فاصله ی طبقاتی، اشغال سرزمین های عربی و بی لیاقتی حاکمان و رهبران عرب را مطرح می کندو تناقضات حاکم بر زندگی آنان را مورد ریشخند قرار می دهد. در نتیجه طنز ماغوط آینه ی تمام نمای شرایط ناگوار کشورهای عرب است، طنز او کاملا روشنگرانه و اصلاحگر است و گامی است در جهت بهبود اوضاع جامعه و دستیابی به حقوق اساسی مردم و زندگی بهتر آنان.